Obstetrik USG (11-14 hf.)

OBSTETRİK ULTRASON-OBSTETRİK USG (11-14. HAFTA GEBELİK)

Üreme canlıların ortak özelliklerinden biridir. İnsanlar eşeyli olarak ürer. Erkek bireylerde üretilen sperm, dişi bireylerde üretilen yumurta ile birleşir ve bu birleşme sonucu döllenme ve zigot oluşur. Oluşan zigot her iki ebeveynden genetik madde alır. Döllenme sonucu oluşan bu zigot tek bir hücre iken, büyüme ve gelişme sonunda milyarlarca hücreden oluşan dokuya ve organa sahip karmaşık bir organizmaya dönüşür. Bu süreç hücre bölünmeleri sayesinde gerçekleşir. Bu aşamadan embriyo büyüme ve gelişmeye başlar.

İnsanın embriyonal gelişimi üçer aylık dönemlere ayrılır.

Embriyoda en hızlı değişim ilk 3 aylık sürede gerçekleşir. 9. hafta sonunda tüm organlar gelişmiştir ve ilk 3 ayın sonunda embriyo fetus adını alır.

İkinci 3 aylık dönemde fetusun kaşları, kirpikleri oluşur, kemikler ve dişler oluşmaya başlar, fetus büyüme ve gelişimini sürdürür, yaklaşık 30 cm boya ulaşır.

Üçüncü 3 aylık dönemde büyüme devam eder, dolaşım ve solunum sistemleri gelişir, kaslar kalınlaşır, fetus bu dönemin sonunda yaklaşık 50 cm boya ve 3 kilo ağırlığa ulaşır. Bu evrenin sonunda fetusun başı rahim ağzına bakacak şekilde döner.

11-14. HATFA OBSTETKİK USG NEDİR:

Gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan ilk trimester USG incelemesi olarak adlandırılır. Tüm gebelerde standart olarak yapılmalıdır.

Gebeliğin 11. ve 14. haftasında yapılan ve fetusun bu haftalardaki gelişimini değerlendiren altın standart inceleme yöntemidir.

İnceleme sırasında fetusun kendisi, uterus, rahim ağzı, gebelik zarları ve amniyos sıvısı değerlendirilir.

11-14. HATFA OBSTETKİK USG NASIL YAPILIR:

Hasta muayene sedyesine sırtüstü yatırılarak karın bölgesi açılır. Elbiseleri üste göbek üstü hizasına, altta kalça hizasına kadar sıyrılarak karın bölgesi açılır. Sıyrılamayacak elbiseleri var ise karın bölgesi açıkta kalacak şekilde tümü ile çıkartılmalıdır.

Karın bölgesine yeterli miktarda jel sürülür. Bu jel ultrasonografik ses dalgalarının geçirgenliğini sağlamakta ve probun karın ön duvarında kaydırılarak hareket ettirilmesine yardımcı olmaktadır. Hem kaydırıcı, hem de ses geçirimini sağlamak amaçlı uygun miktarda kullanılmalıdır.

İnceleme sonrası batına sürülen jeller kağıt havlu ya da ıslak mendil ile temizlenerek inceleme bitirilmeli ve hasta muayene masasından kaldırılmalıdır.

11-14. HATFA İLK TRİMESTER OBSTETKİK USG HANGİ HAZIRLIKLAR YAPILIR:

İlk trimester transabdominal obstetrik USG incelemesi için uterun önünü örtecek kadar mesane doluluğu gereklidir. Bu yüzden inceleme öncesinde hafif-orta dereceli mesane doluluğu sağlanmalıdır. Bunun dışında herhangi bir hazırlığa gerek yoktur.

11-14. HAFTA İLK TRİMESTER OBSTETKİK USG HANGİ CİHAZLAR VE HANGİ ORTAMLARDA YAPILIR:

CİHAZA AİT TEKNİK ÖZELLİKLER

Obstetrik US incelemeleri lineer ve/veya konveks yüzeyli transabdominal ve/veya transvajinal problarla donanmış, gerçek zamanlı görüntüleme yapan yüksek kaliteli ultrasonografi cihazları ile gerçekleştirilir.

Optimal tetkik için olgu bazında en yüksek ayrıntıyı, mümkün olan en yüksek penetrasyonla gösterecek prob frekansı önerilir.

Cihazlarda M mod görüntüleme olanağı bulunması önerilir.

Doppler ultrasonografi değerlendirmede, görüntüleme frekansları, yukarıdaki değerlerden farklılık gösterebilir. Renkli spektral ve “power” Doppler ultrasonografi olanaklarının bulunması tercih olunur.

Optimal kalitede cihaz ve eklentilerinin bulunmaması durumunda hasta ve hastayı konsülte eden doktora, bu sınırlılık hakkında bilgi verilmelidir.

Cihazı voltaj dalgalanmalarından korumak ve sürekli kullanabilmeyi sağlamak amacıyla kesintisiz güç kaynağı bulunması yararlıdır.

Görüntü kayıt cihazı ya da sistemi bulunmalıdır.

ORTAM

İncelemenin yapılacağı oda, hastanın ve cihazın mobilizasyonuna uygun bir büyüklükte olmalıdır.

Oda sıcaklığının ayarlanabilmesi ve havalandırılması hasta ve hekim konforunu sağlamak için gereklidir.

Odada uygun karartmayı sağlayacak donanım olmalıdır.

Mümkünse odada el ve kullanılacak probların temizliğini sağlayacak temizlik malzemeleri ve sistemi bulunmalıdır.

Kapıda, uygulama sırasında odaya girişi engelleyebilecek kilit mekanizması olmalıdır.

Ortam sessiz olmalı ve dikkati dağıtacak etkenler bulunmamalıdır.

Yatak hastanın yatışını zorlaştırmayacak yükseklikte olmalıdır. Gerektiğinde hastaların yatağa çıkışını sağlayacak basamak sistemi bulunmalıdır.

Yatak baş kısmı hastalar için gerektiğinde yükseltilebilir olmalıdır.

Hijyeni sağlamak amacıyla hasta değişiminde yenilenebilir örtü ve/veya yüzeyi örtebilen kağıt havlu sistemi bulunmalıdır.

Ultrasonografi sırasında, sonrasında odada bulunması gerekenler;

Probdan cilde ses dalgalarının penetrasyonunu kolaylaştıran kayganlaştırıcı jel.

Hekimin oturacağı, yüksekliği ve pozisyonu ayarlanabilir tekerlekli sandalye.

Gerektiğinde kullanılmak üzere hasta sandalyesi.

Kağıt havlu.

Prob kılıfı (Gerektiğinde kullanılmak üzere).

11-14. HATFA İLK TRİMESTER OBSTETKİK USG TEKNİĞİ:

11-14. HAFTA İlk trimester US incelemeleri transabdominal ya da transvajinal yapılabilir. Transabdominal tetkik yeterli olmazsa, transvajinal ya da transperineal US incelemesi gerçekleştirilmelidir.

Uterus ve adneksler, gestasyonel kese açısından araştırılmalıdır. Gestasyonel kese görüldüğünde, konumu kaydedilmelidir. Gestasyonel kese içinde yolk kesesi veya embriyo varlığı veya yokluğu araştırılmalı, mümkünse, baş-popo uzunluğu (CRL) kaydedilmelidir.

CRL, ortalama gestasyonel kese çapı değerine göre, gestasyonel (menstruel) yaşı daha doğru gösteren bir değişkendir. Ancak, embriyo görülmediğinde, ortalama gestasyonel kese çapı (birbirine dik üç çapın ortalaması) hesaplanıp, kaydedilmelidir.

Belirgin bir embriyo ya da gestasyonel kese bulunmadığı durumlarda, rahim içinde bir gestasyonel kese yargısına varma konusunda kuşkucu davranılmalıdır. Ektopik bir gebelik varlığında, rahim içi sıvı birikimi, yalancı bir gestasyonel kese görünümü oluşturup, karışıklığa neden olabilir.

Kalp aktivitesinin varlığı ya da yokluğu bildirilmelidir.

Transvajinal US ile fetal kalp hareketleri, genellikle embriyo uzunluğu 5 mm ve üstüne ulaştığında görülür. Beş mm’den kısa bir embriyoda kalp hareketleri gözlenemezse, kardiyak aktivite hakkında daha doğru bir yargıya ulaşmak için, bir süre sonra kontrol US bakısı gerekebilir.

Fetus sayısı bildirilmelidir.

Çoğul gebeliklerde, saptanabiliyorsa, amnionisite (amniotik kese sayısı) ve koryonisite (plasenta sayısı) bildirilmelidir.

Maternal uterus, adneksal yapılar ve Douglas boşluğu değerlendirilmelidir. ,

Leiomyom ve adneksal kitlelerin varlığı, konumu, ve boyutları bildirilmelidir. Douglas boşluğunda sıvı varlığı araştırılmalıdır.

Nukal translusensi (NT) ölçümü

NT ölçümü 11.gebelik haftası ile 13 hafta günlük gebelik haftaları arasında, CRL 45-84 mm iken yapılmalıdır.

Ölçüm daha önce tanımlanıp, belirlenmiş kriterlere uyularak, deneyimli kişilerce gerçekleştirilmelidir. Aşağıda genel hatları ile verilen ölçüm yöntemi, ilgili kaynaklarda ayrıntıları ile bulunabilir

Ölçüm fötusun orta hattaki sagital kesitinde yapılmalıdır

Fötus boynu nötral pozisyonda olup, ileri fleksiyon ya da ekstansiyonda olmamalıdır.

Görüntü, fötus ekranın en az %75 ‘i kapsayacak şekilde büyütülmelidir. Ayrıca büyütme ile mesafe ölçümlerinde 0.1 mm.nin ölçülebilmesi gerekmektedir.

Fötus boyun ve sırtının, amnion kese duvarına yakın olduğu pozisyonlarda, ölçüm yaparken, amnion zarı, fetal ciltten ayırt edilmelidir. Birbirlerine çok yakınlarsa, ayrılabilmeleri için, anne öksürtülebilir ve/veya anne karnına elle hafifçe basılıp, çekilebilir.

Ölçüm boyun arka bölümündeki ciltaltı translusensinin (anekoik hat) en kalın olduğu noktadan, tam olarak sıvının ön ve arka sınırlarından yapılmalıdır. Cilt ölçüme dahil edilmemelidir.

Ölçüm birden çok kez yapılıp, en büyüğü tanı için kullanılmalıdır

NT ölçümünün 2.5-3.0 mm üstünde olması patolojik kabul edilse de, ayrıntılar için gebelik yaşına göre oluşturulmuş tablolara başvurulmalıdır

Maternal uterus, overler ve adneksiyal yapılar korpus luteum, diğer over kitleleri, myom, konjenital anomaliler, uterus pozisyonu ve olası birlikte (“coexistent”) gebelikler ve serbest sıvı açısından değerlendirilmelidir.

11-14. HATFA İLK TRİMESTER OBSTETKİK USG NERELERDE YAPILIR:

11-14. Hafta ilk trimester obstetrik USG; radyoloji merkezlerinde, hastanelerin radyoloji bölümlerinde , radyoloji muayenehanelerinde yapılabildiği gibi yeni gelişen taşınabilir ultrason cihazları, wireless ultrason probları ve android-ios uyumlu yazılımlar ile birlikte evlerde , hasta odalarında ya da iş yerlerinde de uygulanabilir.

11-14. HATFA İLK TRİMESTER OBSTETKİK USG İNCELEMESİNİN FİYATI NE KADARDIR:

11-14. Hafta ilk trimester obstetrik USG; TTB (Türk Tabipleri Birliği) asgari ücret tarifesine göre 50 birim ile ücretlendirilmektedir. Bu fiyat kurumlarda değişiklik gösterebilmektedir.Bazı kurumlarda asgari ücretin 2-3 katı kadar ücretlendirme yapılabilmektedir.

OBSTETRİK ULTRASON-OBSTETRİK USG

(11-14. HAFTA GEBELİK)

Üreme canlıların ortak özelliklerinden biridir. İnsanlar eşeyli olarak ürer. Erkek bireylerde üretilen sperm, dişi bireylerde üretilen yumurta ile birleşir ve bu birleşme sonucu döllenme ve zigot oluşur. Oluşan zigot her iki ebeveynden genetik madde alır. Döllenme sonucu oluşan bu zigot tek bir hücre iken, büyüme ve gelişme sonunda milyarlarca hücreden oluşan dokuya ve organa sahip karmaşık bir organizmaya dönüşür. Bu süreç hücre bölünmeleri sayesinde gerçekleşir. Bu aşamadan embriyo büyüme ve gelişmeye başlar.