Alt batın=Alt karın=Alt abdomen kelimeleri eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Alt batın bölgesi göbek çizgisi hizasından başlayıp symphysis pubis düzeyine ya da genital tüy çizgisine kadar uzanan bölgeyi kapsar.
Alt batın bölgesinde; mesane (idrar kesesi), iliak arter ve venler , mezenterik yağlı dokular, üreter alt uçları bulunur. Erkeklerde prostat ve vesika seminalisler , kadınlarda uterus ve overler alt batında yerleşimlidir.
ALT BATIN ULTRASONU( USG) NEDİR:
Alt batın=Pelvis bölgesinin ultrasonografi cihazı kullanılarak incelenmesine alt batın USG denir. Alt batında bulunan organlar; mesane (idrar kesesi), üreter alt uçları, iliak arter ve venler, rektum ve kolonik anslar, ince barsak ve kalın barsakların bir kısmı, erkeklerde prostat ve vesika seminalisler , kadınlarda uterus ve overler değerlendirilir. Bunlarla ilgili hastalıklar teşhis edilir.
ALT BATIN ULTRASONU (USG) NASIL YAPILIR:
Hasta muayene sedyesine sırtüstü yatırılarak karın bölgesi açılır. Elbiseleri üstte göğüs altına kadar, altta kalça hizasına kadar sıyrılarak karın bölgesi açılır. Sıyrılamayacak elbiseleri var ise karın bölgesi açıkta kalacak şekilde tümü ile çıkartılmalıdır.
Karın bölgesine yeterli miktarda jel sürülür. Bu jel ultrasonografik ses dalgalarının geçirgenliğini sağlamakta ve probun karın ön duvarında kaydırılarak hareket ettirilmesine yardımcı olmaktadır. Her hastada uygun miktarda kullanılmalıdır.
İncelemeye sırt üstü yatar pozisyonda başlanır.Gerekli durumlarda hasta sağa ya da sola döndürülerek bazen de oturtularak incelemeye devam edilir.
İnceleme sırasında zaman zaman derin nefes alarak nefes tutturulmalı, zaman zaman prob ile karın bölgesine uygun kompresyon ve basılar yapılarak görüntü önleyici barsak gazları inceleme dışına itilmelidir.
İnceleme sonrası batına sürülen jeller kağıt havlu ya da ıslak mendil ile temizlenerek inceleme bitirilmeli ve hasta muayene masasından kaldırılmalıdır.
ALT BATIN ULTRASONU (USG) İÇİN HANGİ HAZIRLIKLAR YAPILMALIDIR:
Alt batın USG incelemesi için orta derecede mesane doluluğu gerekmektedir. Mesane doluluğunu sağlamak için hastaya incelemeden 1-2 saat önce 1.5-2 litre su içirilir. Mesane doluluğu ve idrar sıkışıklığı sağlandıktan sonra incelemeye başlanır. Barsak hareketlerini ve gazlarını azaltacağından en az 8 saatlik açlık önerilmektedir. Ancak acil hastalarda, çocuklarda ve bazı yetişkinlerde açlık aranmadan sadece mesane doluluğu ile inceleme yapılabilir. Su içerek mesane dolumu sağlanamıyorsa mesane sondası yada mesane kateteri ile mesane doldurularak inceleme yapılır.Mesane dolumunun sağlanamayacağı durumlarda boş mesane ile değerlendirme yapmak mümkündür.
ALT BATIN ULTRASONU (USG) HANGİ CİHAZLARLA VE HANGİ ORTAMLARDA YAPILIR:
• İncelemenin yapılacağı oda, hastanın ve cihazın mobilizasyonuna uygun bir büyüklükte olmalıdır.
• Oda ısısının ayarlanabilmesi ve havalandırılması hasta ve hekim konforunu sağlamak için gereklidir.
• Odada uygun karartmayı sağlayacak donanım olmalıdır.
• Mümkünse odada el ve kullanılacak probların temizliğini sağlayacak temizlik malzemeleri ve sistemi bulunmalıdır. Kapıda, uygulama sırasında odaya girişi engelleyici kilit mekanizması olmalıdır. Ortam sessiz olmalı ve dikkati dağıtacak etkenler bulunmamalıdır.
• Yatak hastanın yatışını zorlaştırmayacak yükseklikte olmalıdır. Gerektiğinde hastaların yatağa çıkışını sağlayacak basamak sistemi bulunmalıdır.
• Yatak baş kısmı hastalar için gerektiğinde yükseltilebilir olmalıdır.
• Hijyeni sağlamak amacıyla hasta değişiminde yenilenebilir örtü ve/veya yüzeyi örtebilen kağıt havlu sistemi bulunmalıdır.
• Ultrasonografi sırasında, sonrasında odada bulunması gerekenler;
- Probdan cilde ses dalgalarının penetrasyonunu kolaylaştıran kayganlaştırıcı jel.
- Hekimin oturacağı, yüksekliği ve pozisyonu ayarlanabilir tekerlekli sandalye.
- Gerektiğinde kullanılmak üzere hasta sandalyesi.
- Kağıt havlu.
- Gerektiğinde kullanılmak üzere prob kılıfı
CİHAZA AİT TEKNİK ÖZELLİKLER
• Alt abdomen incelemeleri sektör, lineer ya da konveks yüzeyli problarla donanmış, gerçek zamanlı görüntüleme yapan, yüksek kaliteli ultrasonografi (US) cihazları ile gerçekleştirilir.
• Ergenlik öncesi dönemdeki çocuk hastalarda 5 MHz veya üstündeki ortalama frekansa sahip problar tercih edilir. Yeni doğan ve küçük bebeklerde ise daha yüksek frekanstaki problara gerek olabilir. Erişkinlerde ise genellikle 3.5 -5.0 MHz ortalama frekansa sahip problar yeterli olur. Nadiren çok şişman hastalarda daha düşük frekanstaki problara gerek olabilir. Doppler ultrasonografi değerlendirmede, görüntüleme frekansları, yukarıdaki değerlerden farklılık gösterebilir.
• Cihazı voltaj dalgalanmalarından korumak ve sürekli kullanabilmeyi sağlamak amacıyla kesintisiz güç kaynağı bulunması yararlıdır.
• Görüntü kayıt cihazı ya da sistemi bulunmalıdır.
ALT BATIN ULTRASONOGRAFİ (USG) TEKNİĞİ:
İncelenen her organ ve yapı birbirine dik en az iki düzlemde taranmalıdır. USG’nin sonsuz düzlemde kesit alabilme özelliği kullanılmalı, organların en iyi görüntülenebileceği düzlemler tercih edilmelidir.
Mesane (idrar kesesi), üreter alt uçları, iliak arter ve venler, rektum ve kolonik anslar, inceleme alanına giren ince barsak ve kalın barsakların bir kısmı, erkeklerde prostat, kadınlarda uterus ve overler dikkatli bir şekilde incelenmelidir.
Hasta temel olarak sırt üstü yatar pozisyonda değerlendirilir. Bazen sağa ve sola döndürülerek, bazen de oturtularak en uygun görüntüler elde edilmeye çalışılır.
ALT BATIN USG NERELERDE YAPILIR:
Alt batın ultrasonu radyoloji merkezlerinde, hastanelerin radyoloji bölümlerinde , radyoloji muayenehanelerinde yapılabildiği gibi yeni gelişen taşınabilir ultrason cihazları, wireless ultrason probları ve android-ios uyumlu yazılımlar ile birlikte evlerde , hasta odalarında ya da iş yerlerinde de uygulanabilir.
ALT BATIN USG İNCELEMESİNİN FİYATI NE KADARDIR:
Alt batın ultrasonu TTB (Türk Tabipleri Birliği) asgari ücret tarifesine göre 40 birim ile ücretlendirilmektedir.Bu fiyat kurumlarda değişiklik gösterebilmektedir.Bazı kurumlarda asgari ücretin 2-3 katı kadar ücretlendirme yapılabilmektedir.
