BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİ
Atar damarlar; kalpten çıkan ve kanı organlara taşıyan damarlardır. Atar damarlar oksijeni tüm vücuda ve hedef organlara taşırlar. Atar damarlar üç tabakalı bir yapıya sahiptirler, en dışta kollajen ve elastik liflerden oluşan bağ dokusu, ortada elastik liflerde içeren düz kaslar, en içte tek katlı yassı epitel dokudan oluşan endotel tabakası bulunur.
Atar damarlardaki kan basıncı diğer damarlardan daha yüksektir. Bu basınçtan dolayı zarar görmemesi için düz kas tabakasında bol miktarda elastik lif bulunur.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG NEDİR:
Alt ekstremite arteriyel sistem renkli Doppler USG incelemesi, alt ekstremite (bacaklar) atar damarlarının daralma ve tıkanmalarının, alt ekstremitedeki dolaşım ve beslenme bozukluklarının araştırılması için kullanılan radyolojik inceleme yöntemidir. Atar damarların iltihabi hastalıkları, atar damarların atherosklerotik hastalıkları, plakları, trombüsleri ve arteriyel yetmezlik değerlendirmesinde ilk tercih edilen radyolojik incelemedir.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİ NASIL YAPILIR:
Bacakları örten giysileri ve çorapları çıkarılan hastaya önlük giydirilerek muayene masasına sırtüstü yatırılır. İnceleme hasta sırtüstü yatar pozisyonda iken gerçekleştirilir.
Uygun miktarda jel sürülmesini takiben bacak kalınlığına göre tercih edilecek 5-7 MHz frekanslı problar ile (tercihen lineer problar) incelemeye başlanır. Zaman zaman düşük frekanslı konveks problar ile incelemeye devam edilmesi gerekebilir.
Özellikle diz arkasındaki damarların değerlendirilmesi için hasta yüzüstü yatırılır. Ayakta incelemeye gerek yoktur.
İncelemeyi takiben jel temizliği yapılarak hasta kaldırılır.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYAL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİ HANGİ CİHAZLARLA VE HANGİ ORTAMLARDA YAPILIR:
İncelemenin yapılacağı oda, hastanın ve cihazın mobilizasyonuna uygun bir büyüklükte olmalıdır.
Oda ısısının ayarlanabilmesi ve havalandırılması hasta ve hekim konforunu sağlamak için gereklidir.
Odada uygun karartmayı sağlayacak donanım olmalıdır.
Mümkünse odada el ve kullanılacak probların temizliğini sağlayacak temizlik malzemeleri ve sistemi bulunmalıdır. Kapıda, uygulama sırasında odaya girişi engelleyici kilit mekanizması olmalıdır. Ortam sessiz olmalı ve dikkati dağıtacak etkenler bulunmamalıdır.
Yatak hastanın yatışını zorlaştırmayacak yükseklikte olmalıdır. Gerektiğinde hastaların yatağa çıkışını sağlayacak basamak sistemi bulunmalıdır.
Yatak baş kısmı hastalar için gerektiğinde yükseltilebilir olmalıdır.
Hijyeni sağlamak amacıyla hasta değişiminde yenilenebilir örtü ve/veya yüzeyi örtebilen kağıt havlu sistemi bulunmalıdır.
Ultrasonografi sırasında, sonrasında odada bulunması gerekenler;
Probdan cilde ses dalgalarının penetrasyonunu kolaylaştıran kayganlaştırıcı jel.
Hekimin oturacağı, yüksekliği ve pozisyonu ayarlanabilir tekerlekli sandalye.
Gerektiğinde kullanılmak üzere hasta sandalyesi.
Kağıt havlu.
Gerektiğinde kullanılmak üzere prob kılıfı
CİHAZA AİT TEKNİK ÖZELLİKLER
Periferal venöz incelemelerde, vasküler çalışmaları mümkün kılacak gri skala, renkli Doppler, spektral Doppler, Power Doppler ultrasonografi özelliklerine sahip, lineer ve yüksek frekanslı konveks probların kullanıldığı gerçek zamanlı ultrason cihazları kullanılarak yapılır.
Penetrasyonun çok gereklilik taşımadığı periferal venöz değerlendirmelerde cihazlar yüksek çözünülürlüğün sağlanabilmesi amacı ile mümkün olan en uygun frekans aralığında çalışmalıdır.
Sanal koveks (trapezoid) özelliği olan probların kullanımı incelemeyi kolaylaştırıcı olarak önerilir.
Cihazı voltaj dalgalanmalarından korumak ve sürekli kullanabilmeyi sağlamak amacıyla kesintisiz güç kaynağı bulunması yararlıdır.
Görüntü kayıt cihazı ya da sistemi bulunmalıdır.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİ İÇİN HAZIRLIK GEREKLİMİDİR:
İnceleme öncesi herhangi bir hazırlık gerekmemektedir. Açlık ya da tokluk aranmamaktadır.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG TEKNİĞİ:
İncelenen farklı arteriyel segment ve özel patolojik duruma uygun özel ultrasonografik tekniklerin seçilmesi gereklidir.
Genel kabul gören görüntüleme;
Gri skala, renkli Doppler ve spektral analiz kriterleri kullanılarak arteriyel darlık ve tıkanmalar, greft anormallikleri, arteriovenöz ilişkiler ve arteriyel ilişkili şüpheli yumuşak doku anormalliklerin saptanması amaçlanır.
Gri skala ultrasonografi incelemesinde:
İncelenen periferal arterler, paralel duvarlar ile sınırlı anekoik tübüler yapılar olarak izlenir ve dalları takip edilir.
Arterin çapı, duvar yapısı, iç yüzeyi, lümen içi ekojenitesi, duvar düzensizlikleri ve bunların nitelikleri tanımlanır.
Renkli Doppler USG incelemesinde:
Renk kodlamada uygun vuru tekrarlama sıklığı (PRF), filtre ve renk kazanım ayarları ile periferik arteriyel akım, lümen içinde dönüşümlü olarak sistolde ileri doğru, prodiastolde ise kısa süreli geriye doğru farklı renkler ile kodlanır (kırmızı-mavi).
Uygun ayarlar özel olarak her incelemeye ve işlem sırasında incelenen bölgeye göre değiştirilir.
Spektral akım kodlamasında dinlenmiş normal hastada trifazik akım formu izlenir, ama hasta uzun süre yol yürümüş ise ve yorgun ise trifazik akım kaybı oluşabilir. Bu durumda incelemenin tekrarlanması doğru olacaktır.
İnceleme sırasında laminer akımın ideal değerlendirilmesi için damar lümeninin orta kesimi uygun örnekleme aralığı kullanılarak kodlanmalıdır.
Alt ekstremite arteriyel sistem incelemesinde düşük frekanslı konveks prob ile abdominal aorta ve iliak arterler değerlendirilir. Ancak periferde yüksek frekanslı lineer problar uygun olacaktır. Özellikle obez hastalarda ise yüzeyel probların yetersiz kalması halinde düşük frekanslı problar tercih edilebilir.
Her iki ana ve eksternal iliak arterler ile ana, yüzeyel ve derin femoral arterler, hasta supine pozisyonda iken longitudinal ve transvers kesitler ile incelenir.
Popliteal arterler daha çok prone pozisyonda incelenir.
Anterior tibial arter sırtüstü yatar pozisyonda iken lateralden değerlendirilir, distalde dorsal pedal artere dek görüntülenir.
Tibioperoneal trunkus, posterior tibial arter ve peroneal arterler yüzüstü yatar pozisyonda iken ve diz hafif fleksiyonda iken posteriordan incelenir ve distale kadar takip edilir.
Vasküler by-pass greflerinin değerlendirilmesi:
Greftin tüm segmentlerinin distale dek incelenmesi gerekir.
Greftin açık olup-olmadığı, yeterli akım volümü ve hız seviyeleri değerlendirilir.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİ NERELERDE YAPILIR:
Bilateral alt ekstremite arteriyel sistem renkli Doppler USG incelemesi bütün radyoloji merkezlerinde, hastanelerde, radyoloji muayenelerinde yapılabildiği gibi yeni gelişen taşınabilir ultrason cihazları, wireless ultrason probları ve android-ios uyumlu yazılımlar ile birlikte evde hasta başında ya da iş yerlerinde de uygulanabilir.
BİLATERAL ALT EKSTREMİTE ARTERİYEL SİSTEM RENKLİ DOPPLER USG İNCELEMESİNİN FİYATI NE KADARDIR:
Bilateral alt ekstremite arteriyel sistem renkli Doppler ultrasonu Tabipler Odası asgari ücret tarifesine göre 70 birim ile ücretlendirilmektedir. Asgari ücret tarifesi çoğu hastane ve merkezde baz alınmaktadır
